Her mevsimi ayrı bereketli ülkemizin pazarda tezgahlardan eksik olmayan kış sebzeleri hangileridir? Peki bu birbirinden renkli, bol vitaminli, sağlıklı, besleyici sebzeler nasıl derin dondurucuda saklanır biliyor musunuz? Gelin birlikte öğrenelim.
İşte Türk Mutfağının Vazgeçilmez Kış Sebzeleri İsimleri
- Lahana
Kış sebzeleri isimleri listemizin ilk sırasında beyaz lahana yer almaktadır. Turpgiller familyasından olan lahana, ülkemizde kelem olarak da bilinmektedir. Turşusuyla, kapuskasıyla ve sarmasıyla sofralarımızdan eksik olmayan sebze, bağışıklık sistemini güçlendiren A, C ve K vitaminlerini içermektedir.
Ayrıca çiğ tüketilebilen lahana kansere karşı iyi bir savaşçı olup potasyum zenginliği ile de kan basıncını doğal yollarla düzenlemektedir.
- Brüksel Lahanası
Türk mutfağının son yıllardaki yeni üyesi Brüksel lahanası bir diğer adıyla Frenk lahanası, turpgiller ailesi mensubudur. Kış sebzeleri içinden görünüşü ile minyatür bir lahanaya benzemektedir. Oldukça lezzetlidir. Ayrıca içerisinde A, B6, K ve A vitaminleri barındırmaktadır.
Böylece kanser, kemik, kalp, sindirim, göz ve cilt hastalıkları ile mücadelenizde iyi bir yardımcıdır.
- Yer Elması
Yer elması sevilen kış sebzeleri ve meyveleri arasındadır. Çünkü yer elması hem sebze olarak hem de meyve olarak tüketilmektedir. Papatyagiller familyası mensubu olan bitkinin yemeği, salatası, turşusu yapılmaktadır. Özellikle etli yer elması yemeği Türk mutfağının yeni lezzetlerindendir.
Damakları şenlendirdiği kadar besleyici olan yer elmasında A, C, E ve özellikle de B vitamini bulunmaktadır. Bu sayede kemik, bağırsak, kanser ve kan basıncı hastalıklarının tedavisinde etkilidir.
- Turp
Kış sebzeleri denildiğinde ilk akla gelen turptur. Kırmızı, beyaz ve siyah renkleri ile turp, sadece salataların değil aynı zamanda yöresel yemeklerin de vazgeçilmezidir. Örneğin Çankırı turp kavurması favori olup çorbası ve kızartması da diğer bilinen turp yemekleridir. Diğer yandan içerdiği C vitamini ile de gribin baş düşmanıdır.
Folik asit, potasyum, B2 ve B6 vitaminleri sayesinde yaşlanmayı önler, kana oksijen ulaşımını hızlandırmaktadır. Ayrıca kan basıncını da düzenlemektedir.
- Kereviz
Maydanozgiller ailesinin keskin kokulu üyesi kereviz hem şifa hem de sofraların lezzet kaynağıdır. Kerevizin tek bir parçası dahi çöpe gitmemektedir. Kökü yemekte, yaprakları çorbada, sapları salatada ve tohumları da baharat olarak değerlendirilmektedir. Kış sebzeleri arasında her bir parçası ile kıymetli olan kerevizin sağlığa olan faydaları da saymakla bitmemektedir.
Örneğin kolesterole, iltihaplanmaya, sindirime, kalp ve damar hastalıklarına, mideye, kemiklere, adet dönemi ağrılarına, cilde, diyabete, gut ve osteoartrit ağrılarına, karaciğere ve cinsel gücün artmasına iyi gelmektedir.
Özellikle yüksek oranda C vitamini içermektedir. Diğer yandan sebzede bol miktarda; sodyum, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve demir bulunmaktadır.
- Brokoli
Minik birer ağacı çağrıştıran brokoli, lahanagiller ailesindendir. Genellikle çiğ ve haşlanarak tüketilmektedir. Bunun yanı sıra brokoli çorbası da sıklıkla yapılmaktadır. Lezzetli olduğu kadar sağlığa da epey faydası bulunmaktadır. İçerdiği bol miktardaki C ve K vitaminlerinin haricinde kış sebzeleri arasında potasyum, manganez, demir, fosfor, selenyum, kolin ve kükürt zenginidir.
Tüm bu zengin içeriği ile kansere karşı iyi bir savunma oyuncusudur. Ayrıca, kemik, diş, sindirim, kalp, anemi, göz ve cilt hastalıklarından da koruma özelliği vardır.
- Pırasa
Soğuğa dayanıklı bir başka kış sebzesi ise pırasadır. Soğangiller ailesindendir. Ülkemizde genellikle çiğ tüketilmektedir. Diğer yandan pırasanın yemeği, dolması ve salatası da yapılmaktadır. Bazı ülkelerde ise hamburger ve taco yapımında da tercih edilmektedir.
Pırasa mutfakta başarılı olduğu kadar faydaları ile de dikkat çekmektedir. Kan damarlarını, kemikleri ve kalbi korur. İyi bir diyet lifi olan kışlık sebze B6, A, C ve K vitaminlerini bolca içermektedir. Diğer kış sebzeleri gibi pırasa da demir ve magnezyum da içermektedir.
- Ispanak
Kış yemekleri denildiğinde ilk akla gelen ıspanaktır. 2400 tür içeren ıspanakgiller familyasındandır. Osmanlı mutfağının da vazgeçilmez ürünü olan ıspanak günümüzde de aynı değere sahiptir. Ispanak kavurmasıyla, yemeğiyle, çorbasıyla, salatasıyla, böreğiyle her daim sofralarımızda yer almaktadır.
Özellikle A, C, E ve B vitamin zengini olması sebebiyle de çokça tüketilen bu koyu yeşil renkli yapraklar, aynı zamanda bol miktarda magnezyum, demir ve kalsiyum içermektedir. Kalp damar hatalıklarına karşı mücadeleci olan sebze, göz sağlığı açısından da oldukça faydalıdır.
- Pazı
Pazarda kış sebzeleri tezgahlara döküldüğünde iri yaprakları ve kırmızı sapları ile dikkat çeken pazı da ıspanakgiller ailesindendir. Çoğu kimse pazı ile ne yapılacağını bilememektedir. Ancak işi bilen kişiler harika lezzetler ortaya çıkarmaktadır. Pazı çorbasından tutun mezesine, böreğinden pidesine, sarmasından yemeğine, mücverinden kişine kadar geniş bir yelpazede lezzet şöleni sunmaktadır.
Pazı, evlere şenlik lezzeti kadar sağlığa da bir o kadar faydalıdır. Örneğin; ağrılara, enfeksiyona, sindirime, kalsiyum eksikliğine, kilo vermeye, saçlara ve kansızlığa iyi gelmektedir. Özellikle A, C, K ve E vitamin zenginidir.
- Karnabahar
Kışın yetişen sebzeler genellikle görünüşleriyle birbirlerine benzemektedirler. Brokolinin beyazı diyebileceğimiz karnabahar aslında turpgiller mensubudur. Yine Osmanlı mutfağının sıkça kullanılan kış sebzeleri arasındadır. Yüzyıllar aşarak hala daha mutfaklarımızı çeşitlendiren karnabahar ile mücver, salata, oturtma, çorba, köfte, kızartma, kavurma ve kısır gibi daha pek çok lezzet ortaya konulmaktadır.
Çiğ ya da pişirilerek tüketilen sebzenin içerisinde K ve C vitamini bulunmaktadır. Ayrıca folik asit, potasyum, kalsiyum, demir ve lif zenginidir. Sindirimi düzenleme özelliğine sahip sebze stres ve depresyon olasılığını da azaltmaktadır. Regl ağrıları için birebir şifa olan karnabahar, idrar yolu enfeksiyonunun atılmasında da yardımcıdır.
- Pancar
Rengiyle tadıyla ön plana çıkan pancar, çiçekli bitkiler ailesindendir. Kimi zaman ana malzeme kimi zamanda yan ürün olarak kullanılmaktadır. Pancar ile turşu, musakka, cips, lavaş, kek, meze ve çorba gibi envai çeşit lezzet yaratılmaktadır.
Kış sebzeleri içinden göz alıcı mor rengiyle dikkat çeken pancarda A, B6, B12, C, E ve K vitaminleri yer almaktadır. Aynı zamanda sebzede potasyum ve fosfat bulunmaktadır. Soğuğa dayanıklı olan sebze tıpkı kendisi gibi insanların da bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Bununla birlikte tam bir kanser düşmanıdır.
- Havuç
Maydanozgiller çatısı altındaki havuç; bazı yörelerde deper otu, yerebatan, pürçüklü ve gelinparmağı gibi enteresan isimlerle de bilinmektedir. Yaygın olarak salatada kullanılan havuç ile aslında birbirinden lezzetli atıştırmalıklar ve yemekler yapılabilmektedir. Mesela çorba, reçel, cips, tarator, köfte ve çeşitli tatlılar ile mönüler çeşitlendirilmektedir.
A ve K vitaminin en fazla olduğu kış sebzeleri hangileridir diye sorsanız tek bir cevabı vardır; havuç. Ayrıca C, B, B6 ve E vitaminleri de bolca bulunmaktadır. Bunlara ek olarak içerdiği mineraller ise şöyle; folik asit, titamin, bakır, magnezyum, kalsiyum, potasyum, protein, fosfor, çinko.
Kış sebzeleri listesinin gani gani vitaminlisi havuç kemik hastalıklarına, osteoporoza, kolesterole, safra kesesi enzimlerine, yüksek tansiyona, karaciğer enzimlerine, gözlere ve kansızlığa karşı etkilidir.
Kış Sebzeleri Derin Dondurucuda Nasıl Saklanır?
“Ne yemek yapsam” derdine bir nebze olsun çare olan derin dondurucuda sebze saklama yöntemi çoğu zaman kurtarıcı olmaktadır. Peki kış sebzeleri derin dondurucuda nasıl saklanır, maddeler halinde sıralayalım;
- Lahana 👉 5 dk. haşla 👉 buzlu suda şokla 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 10 ay kadar sakla
- Brüksel lahanası 👉 3 dk. haşla 👉 buzlu suda 3 dk. beklet 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 8 ay sakla
- Yer elması 👉 yarım limonlu suda 5 dk. haşla 👉 soğumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 6 ay kadar sakla
- Turp 👉 dilimle 👉 3 dk haşla 👉 3 dk buzlu suda şokla 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 6 ay sakla
- Kereviz 👉 kabuklarını soy 👉 parçalara böl 👉 bolca limonla 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 bir yıl sakla
- Brokoli 👉 parçalara böl 👉 2 dk haşla 👉 3 dk buzlu suda beklet 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 1 yıl sakla
- Pırasa 👉 dilimle 👉 3 dakikadan az haşla 👉 buzlu suda 3 dk beklet 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 8 ay sakla
- Ispanak 👉 yemeklik doğra 👉 1 dk haşla 👉 2 dk buzlu suda beklet 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 6 ay sakla
- Pazı 👉 yapraklar halinde ya da yemeklik doğra 👉 2 dk haşla 👉 3 dk buzlu suda şokla 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 1 yıl sakla
- Karnabahar 👉 parçalara böl 👉 yarım limonlu suda 2 dk haşla 👉 3 dk buzlu suda beklet 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 1 yıl sakla
- Pancar 👉 parçalara böl 👉 45 dk kadar haşla 👉 3 dk buzlu suda beklet 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 10 ay sakla
- Havuç 👉 parçalara böl 👉 3 dk haşla 👉 2 dk buzlu suda beklet 👉 kurumaya bırak 👉 poşetle 👉 havasını al 👉 1 yıl sakla