Neredeyse her öğünümüzde bulunan sebzelerin sofralarımıza gelme aşamasında dikkat edilmesi gereken birçok faktör bulunmaktadır. Sebzelerin saklanması, yıkanması, ayıklanması, dilimlenmesi, pişirilmesi aşamalarında besin değerlerinin korunması gerekmektedir. Besin değerini kaybetmiş sebzeler sağlık açısından da tehdit oluşturmaktadır.
Sebze ve meyveler diğer gıdalarla kıyaslandığında besin değerini en çok yitiren tüketim maddeleridir. Bu nedenle sebzelerin sofralara gelene kadar geçtiği aşamalarda belli kriterlere özen gösterilmelidir. Aksi taktirde sağlığımız için oldukça önemli olan bu gıdalar besin değerlerini yitirmiş halde sofralara gelirler.
Sebzeleri çiğ olarak tüketmekse vitamin ve enerjilerini almanın en canlı yoludur. Pişirilmemiş dolayısıyla işlem görmemiş sebzelerin vitaminleri direkt olarak vücudumuza alınır. Bu nedenle sebzelerin çiğ olarak ara öğünlerde mutlaka tüketilmesi gerekmektedir.
Sebzelerin Besin Değerleri Korunmalıdır
Sebzelerin sofralara gelme sürecinde en önemli kural, ilk olarak yıkama ile başlanmasıdır. Sebzeler kesinlikle doğrandıktan sonra yıkanmamalıdır. Sebzeler yıkandıktan sonra ise ayıklanma aşamasına geçilir. Ayrıca sebzeler kesildikten sonra kesinlikle bekletilmemelidir. Kesilip bekletilen sebzelerin besin değerleri düşmekte ve C vitaminleri kaybolmaktadır.
Marul gibi iç içe geçmiş olan sebzelere özellikle dikkat etmemiz gerekiyor. Çünkü çoğu sebze ilaçlandığı için aralarda bulunması ve böceklerin geziniyor olmasından kaynaklı her yaprağı tek tek yıkamanız sağlık açısından iyi olacaktır. Diğer kabuklu sebzeleri ise önce yıkayıp kabuğunu soyun ve ardından eğer patates gibi toprakta yetişen sebzeyse tekrar yıkayın ve en temiz halini elinize alın.
Yıkama aşamasında en sağlıklı olansa, sebzelerin tek tek akan suyun altında yıkanmasıdır. Su dolu bir kabın içinde tüm sebzelerin yıkanması işlemi hijyen koşulları açısından pek uygun değildir.
Besin değerleri yüksek olan sebzelerse uzun süre bekletilmemelidir. Besin değerlerini yitirmeden tüketilmeleri gerekmektedir. Çiğ tüketilebilen sebzeler pişirilmeden yenmelidir. Sağlık açısından daha elverişli olmaktadır. Ancak sebzelerin meyveler gibi çiğ olarak çok fazla tüketilmesi mümkün değildir. Bunun için sebzelerin suyunu sıkarak tüketebiliriz. Böylece fazla sebze tüketmiş oluruz.
Doğranan Sebzeler Bekletilmemeli
Sebzeler doğrandıktan sonra bekletilirse besin değerlerini yitirmeye başlayabilir. Ayrıca renklerinde de değişme gözlenebilmektedir. Bu renk değişikliği besin değerlerini yitirmeye başladığının göstergesidir. Sebzeler kesinlikle pişirmeye yakın doğranmalıdır. Böylece bekleme süresi azalmış olacağından besin değerleri korunabilir.
Unutmamak gerekiyor ki doğrama aşaması en son aşamada yapılır. Vitamin ve mineral kayıpları önlenmiş olacaktır. Ayrıca sebzelerin besin değerlerini yitirmesine neden olan bir diğer faktörde, pişirme sürelerini uzatmaktır. Sebzeler çok fazla pişerse besin değerleri azalabilir.